مشکلات خواب فقط مختص بزرگسالان نیست، کودکان هم کم و بیش با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. از سوی دیگر مشکل خواب کودکان معمولاً به طور مستقیم یا غیرمستقیم روی کیفیت و کمیت خواب والدینشان نیز تاثیرگذار می‌باشد.
از همین روی این بار تصمیم گرفتیم تا ده نکته مهم را با شما به اشتراک بگذاریم که باعث می شود به خوب خوابیدن فرزندانتان ( و احتمالاً در نتیجه خودتان) کمک کنید. پس دعوت می کنیم در ادامه با ما همراه باشید.
1. ساعت مشخص خوابیدن
کودکان دبستانی به 9 تا 11 ساعت خواب شبانه احتیاج دارند. باید بدانید تنوع الگوی خوابیدن بین کودکان متفاوت است، اما خبر خوب اینکه اکثر کودکان از الگوی مشخص و تقریباً ثابتی برای خوابشان بهره می‌برند. اگر کودک شما سحرخیز است احتمالاٌ تفاوت زیادی نخواهد داشت که زودتر او را به اتاق خواب بفرستید یا دیرتر و همچنین اگر کودکتان به شب‌زنده‌داری علاقمند هست هم زیاد نمیتوانید روی مجبور کردنش به خواب پیش از آمادگی بدنشان حساب کنید، اما میتوانید به آنها کمک می‌کنید تا به اندازه نیازشان بخوابند و از حیث سلامت و سرحال بودن آنها خیالتان راحت‌تر باشد.
2. ساعت مشخص بیدار شدن
خب حالا که میزان خواب مورد نیاز و همچنین ساعت به تخت خواب رفتن کودک دلبندتان را می‌دانید با یک حساب سرانگشتی می توان ساعت بیدارباش بچه‌ها را محاسبه کرد. پیشنهاد می کنیم به کودکانتان اگر دوست دارند اجازه بدهید آخر هفته‌ها دیرتر بخوابند، در هر حال آنها هم ربات نیستند و احتیاج به تفریح دارند. مطمئن باشید یک شب دیر خوابیدن در هفته به سلامت آنها صدمه نخواهد زد. به هم خوردن ساعت خواب برای کودکان تجربه‌ای مشابه جت‌لگ (اختلال خوابی که بر اثر سفرهای هوایی برای انسان ایجاد می شود.) در بزرگسالان است. ممکن است روز اول هفته را کمی متفاوت شروع کنند ولی به مرور زمان بدنشان عادات خود را پیدا میکند.
3. روال آماده شدن برای خواب
روال خوابیدن برای نوزادان و کودکان دبستانی بسیار مهم هستند. انجام یک سری کارهای ثابت و تکراری خاص قبل از خواب ذهن فرزند شما را متوجه خواهد کرد که برنامه بعدی رفتن به سمت اتاق خواب و تخت‌خواب است. این روال میتواند چیزی مثل دوش گرفتن، قصه گفتن، گوش کردن به موسیقی و ... باشد. بعضاً ممکن است حتی با شروع این روال فرزندتان خوابش ببرد. یاد دارید که در گذشته چطور کودکان در حین شنیدن قصه می خوابیدند؟
4. نمایشگرها را خاموش کنید
تحقیقات نشان داده نور منتشر شده از صفحه تلویزیون، مانیتور، موبایل و امثالهم میتواند تولید ملاتونین در بدن را مختل کند که ارتباط مستقیم با سلامت خواب شما خواهد داشت. بالا رفتن سطح ملاتونین در اکثر افراد باعث احساس آمادگی برای خواب می‌شود. تنها نیم ساعت اضافه تلویزیون دیدن شبانه میتواند تا دو ساعت ترشح مناسب این هورمن را در بدن شما به تاخیر بیاندازد. از این رو به شما پیشنهاد می‌کنیم دو ساعت پیش از رفتن به تخت خواب نور تمام صفحه های نمایگر اطراف را خاموش کنید. اگر خودتان نمیتوانید حداقل سعی کنید برای کودک دلبندتان این مساله را جا بیاندازید که جای تلویزیون و مانیتور در اتاق خواب نیست و همچنین بردن موبایل یا تبلت به اتاق خوابش کار درستی نخواهد بود.
5. از استرس بکاهید
هورمن دیگری که در کنار ملاتونین نقش موثری در پروسه خوابیدن دارد هورمونی است تحت عنوان کورتیزول(Cortisol) که به "هورمن استرس" هم معروف است. زمانی که سطح این هورمون در بدن بالا میرود، کودک شما نمی تواند بدنش را برای خوابیدن آماده کند. بنابراین سعی کنید فعالیتهایی از کودکتان که قرار است منتهی به خواب فرزندتان شود را فعالیتهایی کم هیجان و کم استرس در نظر بگیرید، نور اتاق را کمتر کنید و فضا را در آرامش نگه دارید. این توصیه‌ها میتواند با کنترل میزان هورمون کورتیزول در بدن به تجربه خوابی بهتر برای فرزندتان کمک کند.
6. وسایل اتاق خواب
همانطور که استفاده از عروسکی به شکل حیوان که از جنس نرمی پر شده میتواند به خوابیدن کودکتان کمک کند، وجود اسباب‌بازی های زیاد و متنوع میتواند خواب را برای او به داستانی پیچیده‌تر تبدیل کند. از سوی دیگر مهم است با تفاوت گذاشتن بین اسباب بازیهای روز و شب برای کودک، ذهنش را عادت دهید تا بعضی اسباب بازیها خواب را به ناخودآگاه او یادآوری کنند.
از استفاده کالاهای خواب نرم و پرده‌های با رنگ گرم و تاریک کردن اتاق هم غافل نشوید.
7. دمای مناسب
سیکل خواب کودک شما و عمق خوابش در رختخواب تنها با نور تاثیر نمی‌پذیرد. کودکان معمولاً بیش از بزرگسالان به دما حساس هستند. ملاتونین معمولا به خودی خود باعث پایین آمدن دمای بدن می‌شود اما شما نیز میتوانید با تنظیم دما به این روند کمک بیشتری کنید. اتاق کودک خود را بیش از حد گرم نکنید. معمولاً همان دمای عمومی خانه دمای مناسبی خواهد بود و اگر می خواهید کمی بیشتر مته به خشخاش بگذارید میتوانید اتاق خواب کودکتان را کمی خنک تر از بقیه خوانه تنظیم کنید تا به خواب عمیقش کمک کنید.
8. ترسها را دور کنید
بعضی از کوکان ترس از خواب یا خواب دیدن دارند. بهتر است با صحبت کردن و اطمینان دادن به آنها از اینکه مواظبشان خواهید بود به آنها کمک کنید. اگر کفایت نکرد می توانید از عروسکهای محافظ استفاده کنید که در اسباب بازی فروشی ها موجود هستند و به آنها بگویید که آنها از وی در برابر چیزهایی مثل هیولاها حفاظت خواهند کرد، یا انواعی از اسپری خوشبو کنند با طراحی خلاقانه نیز در بازار موجودند که به عنوان اسپری برای مقابله با هیولاهای خواب معرفی می‌شوند. همچنین اگر این مشکل بیش از حد آزارشان میدهد حتما از متخصص کمک بخواهید.
9. اشاره مستقیم
کودکان نیز مانند بزرگسالان بعضی وقتها با خاموش کردن ذهنشان و آماده شدن برای خواب مشکل دارند. به جای آنکه مداوم به آنها یادآوری کنید که وقت خواب است بهتر است تا فضا را به طور غیر مستقیم برای خوابشان آماده کنید. فضایی برای ریلکس کردن در اختیارشان قرار دهید و از نتیجه استفاده کنید.
10. اختلالات خواب را جدی بگیرید
اگر به رغم تمام تلاشها فرزند شما همچنان به بدخوابی، بد بیدار شدن و یا دیدن کابوسهای شبانه ادامه می دهد ممکن است شما با یک اختلال خواب واقعی مواجه باشید. پس تعلل نکنید و با متخصص اطفال در مورد نگرانیهای خود صحبت کنید.
امیدواریم در این مطلب موفق شده باشیم تا به شما کمک کنیم خواب بهتری را برای فرزند دلبندتان تدارک ببینید. اگر تجربه‌ای در خصوص خواباندن کودکان و یا نظری در خصوص این مطلب دارید خوشحال می شویم که آن را با ما در میان بگذارید.
محمد محمدی
شکیبا شاملو
دیدگاه شما